Καλπακι Ιωαννινα

ΙΣΤΟΡΙΑ

Το ιστορικο οχι

Το Καλπάκι πριν τον πόλεμο του 1940 ήταν σχεδόν ακατοίκητο. Υπήρχαν λίγες καλύβες και ένα-δυο καφενεία για τους περαστικούς στρατιώτες που είχαν έξοδο από το στρατόπεδο που βρίσκεται λίγο πριν το Καλπάκι. Σε αυτό στέλνονταν οι στρατιώτες προς αναμόρφωση. Είναι γνωστό για την ιστορία του κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (Μάχη του Καλπακίου) κατά την εισβολή των Ιταλών.

Σήμερα το Καλπάκι είναι η έδρα του Δήμου Πωγωνίου. Αποτελεί σπουδαίο συγκοινωνιακό κόμβο όπου και οφείλει την συνεχόμενη ανάπτυξή του. Ενδεικτικά αναφέρουμε το εργοστάσιο εμφιαλώσεως νερού και αναψυκτικών (στο τοπικό διαμέρισμα του χωριού Νεγράδες), τα σύγχρονα θερμοκήπια ευρωπαϊκών προδιαγραφών, τις μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος (φωτοβολταϊκά) κ.τ.λ., τα οποία προσδίδουν αναπτυξιακή δυναμική. Παρά τη δυσμενή τάση της υπαίθρου αποτελεί οικισμό που συνεχώς συγκεντρώνει κατοίκους από τα γύρω ορεινά χωριά και διάφορα επαγγέλματα. Διαθέτει όλα τα είδη καταστημάτων, εστιατόρια, ταβέρνες, ξενώνες και διάφορες υπηρεσίες. Το Καλπάκι αποκτά τελικά, σημαντικό ρόλο στην οργάνωση του χώρου της ευρύτερης περιοχής Πωγωνίου.

O επιβλητικός ανδριάντας του «Μαχητή» (“Αγνώστου Στρατιώτη”) δεσπόζει στο λόφο πάνω από το χωριό.

Παραμονές του 1940 η 8η Μεραρχία Ηπείρου με επικεφαλής τον υποστράτηγο Κατσιμήτρο Χαράλαμπο οργάνωσε την άμυνα στα γύρω υψώματα της Γκραμπάλας, της Ασόνισσας, της Βελλάς και των Γρεμισιών. Στο ύψωμα της Βελλάς διασώζονται μέχρι σήμερα τα ίχνη των χαρακωμάτων. Ο υποστράτηγος Κατσιμήτρος, παρά τις αντίθετες απόψεις του Γενικού Επιτελείου που προέβλεπε άμυνα στα Τζουμέρκα, διέταξε να κρατήσει την γραμμή άμυνας στο Καλπάκι μέχρι εσχάτων.

Πέτυχε να αναχαιτίσει την Ιταλική εισβολή και στις 10 Νοεμβρίου 1940 η 8η Μεραρχία πέρασε από την άμυνα στην επίθεση. Ιδιαίτερα στα υψώματα της Γκραμπάλας, ανατολικά του Καλπακίου, έγιναν οι πιο αιματηρές συγκρούσεις. Στην πλαγιά του λόφου προφήτης Ηλίας, το καλοδιατηρημένο ΟΧΙ θυμίζει την εποχή εκείνη. Στην είσοδο του Καλπακίου υπάρχει το Πολεμικό Μουσείο του ’40. Οι στρατιώτες ξεναγοί λύνουν τις απορίες των επισκεπτών σχετικά με τα γεγονότα του πολέμου και υπάρχουν πλούσια εκθέματα, γραφική και ηχητική αναπαράσταση της μάχης του Καλπακίου.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

Το ιστορικο ΟΧΙ

Στα ιερά χώματα όπου διαδραματίστηκαν οι πρώτες μάχες του έπους του 40, στο λόφο όπου είναι γραμμένο το ιστορικό “ΟΧΙ” ,με φόντο το ύψωμα και το “Μνημείο Μαχητή 1940” ,στο Καλπάκι, βρίσκεται η μεγαλύτερη γαλανόλευκη σημαία.
Βίντεο παρουσίαση εδώ.

Στρατιωτικο Μουσειο Πολεμου

Το Στρατιωτικό Μουσείο Πολέμου 1940 – 41 βρίσκεται στο Καλπάκι, έναν τόπο πολύ γνωστό από τις ηρωικές μάχες που έγιναν εδώ από την VIIIη Μεραρχία Πεζικού στην πρώτη φάση του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940-41, στις οποίες οι λιγοστές Ελληνικές δυνάμεις κατόρθωσαν, με πηγαίο πνεύμα αυτοθυσίας, με την σθεναρή τους αντίσταση, να συντρίψουν τις δυνάμεις του Μουσολίνι και να αποτρέψουν την διείσδυση του εχθρού στον χώρο της Ηπείρου.

Η τοποθεσία που βρίσκεται το Μουσείο από μόνη της αποτελεί ζωντανό κομμάτι της Ιστορίας της Ελλάδος. Το Μουσείο ανεγέρθηκε το 1975 και περιλαμβάνει εκθέματα – κειμήλια της Μάχης του Καλπακίου και όχι μόνο. Τα εγκαίνια του μουσείου έγιναν την 28 Οκτωβρίου 1975.